Filozofski fakultet - Beograd

O Fakultetu

Filozofski fakultet je najstariji fakultet Univerziteta u Beogradu, čiji počeci sežu u 1838. godinu kada je aktom kneza Miloša u Kragujevcu osnovan Licej. Danas je Filozofski fakultet moderna škola koja prati sve savremene tokove evropskog akademskog prostora. 

Filozofski fakultet ima 255 saradnika u nastavi, a na njemu studira oko 6000 studenata na svim nivoima, od osnovih do doktorskih studija. Nastava se odvija u okviru deset studijskih grupa - filozofija, sociologija, psihologija, pedagogija, andragogija, etnologija i antropologija, istorija, istorija umetnosti, arheologija i klasične nauke. Neke od studijskih grupa imaju tradiciju dužu od jednog veka i poznate su i priznate u svetu.

Filozofski fakultet je danas ne samo mesto na kome se odvija nastava i razvija nauka već i mesto okupljanja studenata, mesto na kome se održavaju tribine i sportska takmičenja, na kome se promovišu nove knjige i održavaju stručni i naučni skupovi, mesto na kome se polemiše i na kome se razvijaju ideje.

Studijski programi

Filozofski fakultet organizuje nastavu na svim nivoima studija, odnosno na osnovnim akademskim, master akademskim i doktorskim studijama. 

Na osnovnim akademskim studijama fakultet upisuje studente na smerove: 

• Filozofija 

Nastava filozofije u Srbiji započinje na Liceju 1853. godine, i kontinuirano se odvija na Velikoj školi i Univerzitetu od 1905. godine.

Danas je Odeljenje za filozofiju Filozofskog fakulteta u Beogradu organizovano u tri seminira: Seminar za istoriju filozofije, Seminar za etiku, estetiku i filozofiju politike i Seminar za logiku, epistemologiju i filozofiju nauke.

Na Odeljenju za filozofiju na osnovnim, master i doktorskim studijama predaje se veliki broj obaveznih i izbornih predmeta iz raznih oblasti filozofije: logike, etike, estetike, epistemologije, metodologije, tradicionalne i savremene metafizike, filozofije politike, filozofije jezika, filozofije prava itd. Poseban značaj se pridaje nastavi iz Istorije filozofije, koja je obavezan predmet na svim godinama osnovnih studija.

• Sociologija

Nastava sociologije u Srbiji započinje na Pravnom fakultetu u Beogradu, gde je 1935. osnovana Katedra za sociologiju. Nakon Drugog svetskog rata ta katedra se, iz političkih razloga, gasi, da bi se 1959. godine dozvolilo obrazovanje Katedre za sociologiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu. To je bila prva takva katedra na celoj teritoriji tadašnje SFRJ. Odeljenje za sociologiju je danas kadrovska i naučna baza sociologije u Srbiji.

Na Odeljenju se, na osnovnim, master i doktorskim studijama, predaje veliki broj predmeta iz opšte i posebnih sociologija, socijalne patologije, socijalne antropologije i socijalne istorije, a istraživanja se vrše na odeljenskom Institutu za sociološka istraživanja.

• Pedagogija 

Danas u okviru studijske grupe za pedagogiju postoje Katedra za opštu pedagogiju, metodologiju i istoriju pedagogije, Katedra za didaktiku sa metodikom, Katedra za predškolsku pedagogiju i Katedra za školsku pedagogiju.

Programi osnovnih, master i doktorskih studija na Grupi za pedagogiju obuhvataju veći broj predmeta iz oblasti opštih i posebnih pedagoških disciplina: opšte pedagogije, istorije pedagogije, metodologije pedagoških istraživanja, didaktike, metodike, školske, predškolske, porodične pedagogije i dr.

• Andragogija 

Studijska grupa za andragogiju nastala je iz istoimenog smera na Odeljenju za pedagogiju 1979. godine. Na Grupi za andragogiju postoje osnovne, master i doktorske studije zasnovane na izučavanju većeg broja andragoških disciplina koje se bave opštim i specifičnim problemima učenja i obrazovanja odraslih. 

• Psihologija 

Nastava psihologije u Srbiji započinje na Liceju, 1854. godine, i nastavlja se za vreme Velike škole i Univerziteta od 1905. godine.

Izborom dr Borislava Stevanovića za docenta i formiranjem Seminara za eksperimentalnu psihologiju, Grupa za psihologiju počinje sa radom 1928. godine.

Danas se na Odeljenju za psihologiju na osnovnim, master i doktorskim studijama predaje veliki broj predmeta iz raznih oblasti opšte i eksperimentalne psihologije, socijalne psihologije, kliničke psihologije, razvojne i pedagoške psihologije, psihologije rada i metodologije psiholoških istraživanja.

• Istorija 

Nastava iz Opšte istorije počela je na Liceju 1838. i nastavila se na Filozofskom Fakultetu Velike škole u Beogradu od 1863. i Univerzitetu od 1905. godine. Odeljenje za istoriju osnovano je statutom Filozofskog fakulteta iz 1963. godine.

Na Odeljenju za istoriju zastupljena su sva tri nivoa studija – osnovne, master i doktorske studije. Nastava i proučavanje istorije odvijaju se na osnovu podele na devet užih naučnih oblasti: Istorija stare Grčke i Starog istoka, Istorija Rima, Opšta istorija srednjeg veka sa pomoćnim istorijskim naukama, Istorija srpskog naroda u srednjem veku sa staroslovenskim jezikom i istorijskom geografijom, Vizantologija, Opšta istorija novog veka, Istorija srpskog naroda u novom veku, Istorija Jugoslavije i Opšta savremena istorija.

• Istorija umetnosti 

Katedra za istoriju umetnosti osnovana je 1905. Godine 1927. katedra je prerasla u deo posebne studijske grupe sa istorijom umetnosti kao glavnim predmetom a reformom iz 1963. formirano je Odeljenje za istoriju umetnosti.

Danas na Odeljenju za istoriju umetnosti postoje Seminar za uvodne studije istorije umetnosti, Seminar za studije muzeologije i heritologije, Seminar za studije istorije arhitekture, Seminar za studije srednjovekovne umetnosti, Seminar za studije umetnosti i vizuelne kulture novog veka i Seminar za studije moderne umetnosti.

Na Odeljenju se u okviru nastavnih programa izučava istorija umetnosti od antike do današnjih dana. Nastava je organizovana u okviru osnovnih, master i doktorskih studija a obuhvata predavanja, vežbe, seminare, praktičnu nastavu na terenu, rad sa mentorom, studijski istraživački rad, konsultacije, prezentacije i projekte.

• Arheologija 

Katedra za arheologiju na Velikoj školi u Beogradu formirana je 1881. godine izborom Mihajla Valtrovića za prvog profesora arheologije u Srbiji. Seminar za arheologiju izdvojen je kao samostalna nastavna i naučna jedinica 1920. godine, dok se od 1962. nastava na Filozofskom fakultetu odvija u okviru Odeljenja za arheologiju.

Nastava iz arheologije danas se izvodi na tri nivoa studija - osnovnim, master i doktorskim. Tokom studija, studenti prate osnovne i specijalističke kurseve iz različitih oblasti arheologije i pratećih disciplina – arheozoologije i fizičke antropologije. Predmeti tematski pokrivaju područja Evrope, istočnog Mediterana, Bliskog istoka i Egipta, kao i vreme od rane praistorije do srednjeg veka. U sastavu Odeljenja za arheologiju nalaze se Arheološka i Paleoantropološka zbirka, Centar za teorijsku arheologiju i Laboratorija za bioarheologiju.

• Etnologija – antropologija 

Odeljenje za etnologiju i antropologiju obeležilo je 2006. godine 125 godina od uvođenja etnologije u nastavu na Velikoj školi i 100 godina od osnivanja Etnološkog seminara na Filozofskom fakultetu. Odeljenje je 1990. dopunilo svoj naziv u Odeljenje za etnologiju i antropologiju, administrativno obeleživši značajne teorijsko-metodološke promene koje su disciplinu iz tradicionalno orijentisanog proučavanja isključivo nacionalne kulture transformisale u savremenu socio-kulturnu analizu društvene stvarnosti i kulturne raznovrsnosti na nacionalnom, regionalnom i globalnom nivou.

Zbog specifične interdisciplinarne otvorenosti i unutardisciplinarne povezanosti antropologije, nastavnici, saradnici i istraživači rade na temama kao što su kultura i život savremenog čoveka, popularna kultura (film, televizija, popularna muzika, književnost), kulturni identiteti, migracije. savremenost, modernost, urbanost, politička i kulturna tranzicija, materijalna i nematerijalna kulturna baština, globalizacija, novi religijski pokreti i dr.

• Klasične nauke  

Nastava klasičnih jezika ima svoju predistoriju u ustaničkoj Velikoj školi i Liceju od početka XIX veka. Godine 1875. osnovana je Katedra za klasične jezike i književnost, a 1900. je klasična filologija izdvojena u posebnu grupu.

Danas se na Odeljenju za klasične nauke na osnovnim, master i doktorskim studijama predaju predmeti iz oblasti grčke i latinske lingvistike, grčke i rimske književnosti, vizantijske filologije, poznolatinske filologije i kulturne istorije antike.