Ostali komentari i preporuke
Za buduće lidere regiona
AUBG je smešten u Blagoevgradu, gradiću od osamdeset hiljada stanovnika koji se nalazi sto kilometara južno od Sofije. Misija Univerziteta je, inter alia, "da obrazuje buduće lidere posvećene zadovoljavanju potreba regiona [prvenstveno Jugoistočne Europe] promovisanjem vrednosti i principa otvorenog, demokratskog društva".
Američki Univerzitet u Bugarskoj (nadalje AUBG) otvoren je u Septembru 1991. kao zajednički projekat vlada Sjedinjenih Država i Republike Bugarske, Instituta Otvorenog Društva Džordža Soroša, i lokalne samouprave Blagoevgrada--najprikladnije lokacije za smeštaj AUBG-ja. United States Agency for International Development (USAID), omogušila je neophodno dodatno finansiranje, i to je agencija koja i dan-danas predstavlja temelj finansijske stabilnosti ove visokoškolske ustanove.
AUBG je smešten u Blagoevgradu, gradiću od osamdeset hiljada stanovnika koji se nalazi sto kilometara južno od Sofije. Naspram svoje veličine, Blagoevgrad je veliki univerzitetski centar. Naime, pored AUBG-ja, u Blagoevgradu se takođe nalazi i Bugarski Jugozapadni Univerzitet sa preko dvadeset hiljada studenata. Sa svojih sedam stotina studenata, Američki Univerzitet je vrlo mali i po bugarskim i po jugoslovenskim standardima. Ovakvo stanje stvari se može objasniti misijom i kratkom istorijom AUBG-ja, kao i nepovoljnim ekonomsko-političkim stanjem u regionu.
Od sedam stotina studenata, oko 70% predstavljaju Bugarski državljani, dok je ostatak međunarodnog karaktera. U međunarodnom delu Univerziteta najbrojniji su Rumuni, mežutim, u poslednje dve godine zabeležen je enorman porast prisustva studenata albanske nacionalnosti. Nakon završetka poslednje Balkanske krize (1999), AUBG je osnovao posebni odsek, tzv. English Language Institution (ELI) sa ciljem da besplatno podučava određeni broj Albanaca sa Kosova Engleskom jeziku. Ovakvih kvazi-studenata ima oko pedeset; imaju pravo koristiti sve pogodnosti AUBG-ja (uključujuci biblioteku, menzu, domove, i sl.), premda nisu studenti AUBG-ja već polaznici kurseva Engleskog jezika na ELI.
Jugoslovena u generaciji 1999-te je bilo vrlo malo--tek troje. Međutim, minule godine (2000) je primljen znatno veći broj studenata iz Jugoslavije--čak četrnaest--od kojih su devet iz Srbije, a pet iz Crne Gore. Ne može se sa sigurnošću tvrditi da će se ova tendencija rasta nastaviti i tokom sledećih godina iz prostog razloga što je Institut Otvorenog Društva najavio postepeno smanjenje broja stipendija, smanjenje koje će kulminirati u potpunom obustavljanju rada istog Instituta 2010-te godine. Pored Bugara, Rumuna, Albanaca, i Jugoslovena, na AUBG-ju ima još i drzavljana Moldavije, Jermenije, Gruzije, Belorusije, Kazakhstana i Kirgizstana.
Misija Univerziteta i akademski program
Misija Univerziteta je, inter alia, "da obrazuje buduce lidere posvecene zadovoljavanju potreba regiona [prvenstveno Jugoistočne Europe] promovisanjem vrednosti i principa otvorenog, demokratskog društva" [1].
AUBG nudi akademski program u stilu tzv. Liberal Arts [2] obrazovanja po Američkom modelu, koji je dovoljno fleksibilan, te se promenio u cilju "zadovoljavanja potreba regiona." Opšte uzevši, a pogotovu na katedri Političkih Nauka, teorijska saznanja se gotovo uvek posmatraju kroz konkretne uslove Jugoistočne Evrope. Bugarske unustrašnje i spoljno-političke afere neretko služe kao model, odnosno predmet, izučavanja jedne tipične Jugoistočne zemlje.
Univerzitet nudi studije koje se dele na tzv. major i minor (field of study) kategorije, a koje pak označavaju glavne i sporedne studije respektivno. Jedna "sporedna" studija kvantitativno odgovara jugoslovenskom pojmu više škole. Međutim, studenti AUBG-ju moraju imati bar jedan deklarisani major, a teorijski je moguće uklopiti dva major-a i jedan minor u četiri godine studija.
Major studije obuhvataju sledece oblasti: Američke Studije, Biznis Administracija, Informatika, Ekonomija, Engleski jezik i književnost, Istorija, Novinarstvo (Mass Communication), Političke Nauke (International Relations), i Jugoistočne Studije [3].
Minor studije obuhvataju gore navedene oblasti, uz dodatak Umetnosti, Matematike, i Filosofije [Ibid.].
Osnovne karakteristike liberalne demokratije su naglašeno poverenje u ljudski razum, optimizam prema ljudskoj prirodi, vrlo jak individualizam, i model Liberal Arts obrazovanja kojim se AUBG, a i ova rubrika, bave.
Jedna od zanimljivih osobina akademskog programa svake Liberal Arts ustanove (dakle i AUBG-ja) od srednje škole pa do post-diplomskih studija je veliki stepen slobode pri odabiru predmeta svake školske godine. Sloboda odabira predmeta je ograničena trima stvarima: ličnim karakteristikama svakog studenta ponaosob (princip koji reflektuje gorespomenuti individualizam), opšte-obrazovnim nastavnim planom, i pre-rekvizitima. Svaki student AUBG-ja mora pohađati i položiti seriju predmeta opšte-obrazovnog karaktera bez obzira na subjekt studija--Matematiku, Fiziku, Istoriju, Umetnost, i t.d [4]. Zahtevi opšte-obrazovnog plana i programa neznatno variraju svake akademske godine. Određeni predmeti naprednijeg karaktera zahtevaju znanje hijerarhijski nižih predmeta. Recimo, Principi Mikro i Makro Ekonomije su neophodni za bilo koji drugi predmet iz oblasti ekonomije. Uvod u Političke Nauke i Uvod u Međunarodne Odnose su apsolutni pre-rekviziti za studiranje Politikologije. Ovakvi neophodni predmeti se nazivaju pre-requisites. Svaki student ima, dakle, veliki stepen slobode pri odabiru predmeta osim ako željeni predmet ima predmet pre-rekvizit koji student nije položio. Student je u mogućnosti birati između različitih predmeta opšteg obrazovanja, kao i u mogućnosti da pohađa te predmete od prve do četvrte godine po redosledu koji sam određuje.
Uslovi pristupa Univerzitetu i akreditacija
Sistem Admission Requirements (Uslovi Pristupa) ima za cilj da se odaberu osobe sa najboljim rezultatima na pristupnim testovima, dosadašnjim uspehom u sferi društvenih nauka, i ciji portfolio obecava uspeh [5].
Procedura selekcije zahteva od potencijalnih studenata dostavljanje sledecih podataka: (1)popunjeni pristupni formulari koji se mogu dobiti direktnim kontaktiranjem AUBG Admission Office, tj. Kancelarije za Upis Studenata; (2) zvanična potvrda o završenoj srednjoj školi, kao i transkript svih ocena; (3) esej na Engleskom jeziku; (4) Tri pisma preporuke; (5) zadovoljavajući rezultati na Scolastic Aptitute Test: I (SAT: I) i na Test of English as a Foreign Language (TOEFL); (6) Uplatu za troškove procesa selekcije, i (7) nepovratni depozit [Ibid.].
Postoje dodatni zahtevi za tzv. transfer i visiting studente koji su započeli studije na drugom univerzitetu, a želeli bi ih nastaviti na Američkom Univerzitetu u Bugarskoj [6].
Pored gore navedenih pristupnih informacija, svi međunarodni studenti trebali bi imati stipendiju, jer školarina za jednu akademsku godinu na AUBG-ju košta oko 12000 dolara. Pošto je ova suma novca nezamisliva za prosečnog studenta u Jugoistočnoj Europi, Univerzitet nudi osam paketa tzv. finansijske pomoći koje znatno smanjuju ukupne troškove školarine. Takođe, postoje različiti fondovi koji operiraju širom Evrope nudeći finansijsku pomoć koja delimično ili potpuno (stipendija) pokriva troškove studija.
Ameriški Univerzitet u Bugarskoj je dobio status Kandidata za Akreditaciju Marta 1998. godine od strane The New England Association of School and Colleges, Inc. posredstvom Komisije za Ustanove Višeg Obrazovanja [7]. Status kandidata za Akreditaciju ne predstavlja potpunu akreditaciju, niti podrazumeva da će Univerzitet doista biti akreditovan. Kandidatura samo ukazuje na činjenicu da je Univerzitet u bliskoj vezi sa Komisijom za Ustanove Višeg Obrazovanja, kao i da je Univerzitet dobio inicijalno priznanje (ispunjavajući propisane standarde). Opšte uzevši, proces akreditacije traje nekoliko godina, pa i decenija, zato sto se usklađenost Univerziteta sa propisanim standardima utvrđuje putem uspešnosti alumni, tj. diplomaca datog Univerziteta.
Goran Peić,
2002. god,
student treće godine AUBG-ja, smer Političke Nauke, sa specijalizacijom u Međunarodnimodnosima
Beleške:
[1] "AUBG Mission Statement." Nov. 2000. American University in Bulgaria. July 2001.
http://www.aubg.bg/about/mission.html.
[2] Koncept Liberal Arts obrazovanja prilično je složen, te ću navesti samo neke odrednice
takvog procesa obrazovanja. Liberal Arts, inter alia, obuhvata princip sticanja
obrazovanja kao životnog procesa radije nego uskog i isključivog "treninga" u jednom
zanimanju. Liberal Arts se još prevodi sa "Društvene Nauke," što je isuviše
pojednostavljeno tumačenje. Predstava o Liberal Arts konceptu se stiče
postepeno tokom samog pohađanja Univerziteta.
[3] "AUBG Academic Programs." Nov. 2000. American University in Bulgaria. July 2001.
http://www.aubg.bg/academic/acad-pr.html.
[4] Potpun spisak obaveznih predmeta opšteg obrazovanja se može naći u Akademskom
Katalogu AUBG-ja na internet stranici www.aubg.bg.
[5] "AUBG Admission Requirements." Nov. 2000. American University in Bulgaria. July, 2001.
http://www.aubg.bg/about/admission/req.html.
[6] Kompletan spisak svih uslova pristupa mogu se naći na internet adresi AUBG-ja,
http://www.aubg.bg/about/admission/req.html.
[7] "Accreditation of AUBG." Nov. 2000. American University in Bulgaria. July 2001.
http://www.aubg.bg/about/accred.html.