Univerzitet u Kragujevcu

O Univerzitetu

Univerzitet u Kragujevcu nastao je na temeljima Liceja Knjaževstva Serbskog, prve visokoškolske institucije u modernoj Srbiji. Naime, Ukazom kneza Miloša Obrenovića od 1.jula 1838.godine, osniva se Licej Knjaževstva Serbskog (Lyceum – vrtovi u kome se predavala filozofija), a za rektora Liceja u Kragujevcu postavljen je Atanasije Nikolić, školovani inženjer, profesor matematike, zemljomerija i načertanija.

U to vreme Srbija je, po prvom popisu stanovništva iz 1834. godine imala samo 678.192 uglavnom nepismenih i seoskih stanovnika, koji su se bavili zemljoradnjom. Osnovnih škola je bilo 72, sa 2514 đaka, od kojih 26 plaća država. Ostale škole su bile opštinske ili privatne, a obaveznost osnovne nastave nije postojala.

U godini kada je osnovan Licej, pa i 1839. kada je odvojen od Gimnazije, u Srbiji nisu postojali zakoni o obrazovanju, već šta će se i kako predavati, zavisilo je od ministarstva prosvete, samih nastavnika i Uputstva ministarstva iz 1838. godine da se gimnazijama da humanistički karakter.

Predmeti koji se izučavaju na Liceju su: filosofija, opšta istorija, matematika, geometrija, fizika, prirodno pravo, statistika Evrope, nemački jezik, francuski jezik, tolkovanje jevanđelja, crtanje, a od 1841.godine na Liceju se otvara prva godina prava, kao začetak pravnog fakulteta, za potrebe državne službe.

Ukratko, sa Licejem u Kragujevcu, u Šumadiji, Srbija se ustrojila kao moderna evropska država.

Univerzitet u Kragujevcu osnovan je 21.maja 1976.godine.

Njegovom osnivanju prethodila su dva odeljenja beogradskog Ekonomskog i Mašinskog fakulteta, koja su počela sa radom krajem 1960.godine. 

U sastav Univerziteta u Kragujevcu ulaze: Ekonomski fakultet, Mašinski fakultet, Pravni fakultet, Prirodno-matematički fakultet, Pedagoško-tehnički fakultet u Čačku, kao i dva naučnoistraživačka instituta: Institut za strna žita u Kragujevcu i Institut za voćarstvo i vinogradarstvo u Čačku.

U težnji za očuvanjem svog duhovnog nasleđa, 21.maja 1976. Univerzitet u Kragujevcu nije „iznova“ osnovan, već mu je tada vraćena najvažnija novovekovna srpska dragocenost.

Fakulteti

Univerzitet u Kragujevcu danas u svom sastavu ima 12 akreditovanih fakulteta sa statusom pravnog lica, dozvolama za rad, koji se nalaze u 6 gradova centralne Srbije: Kragujevcu, Čačku, Jagodini, Kraljevu, Užicu i Vrnjačkoj Banji: 

• Agronomski fakultet, Čačak,
• Ekonomski fakultet, Kragujevac,
• Fakultet inženjerskih nauka, Kragujevac,
• Fakultet za mašinstvo i građevinarstvo, Kraljevo,
• Fakultet medicinskih nauka, Kragujevac,
• Fakultet pedagoških nauka, Jagodina,
• Pravni fakultet, Kragujevac,
• Prirodno-matematički fakultet, Kragujevac,
• Fakultet tehničkih nauka, Čačak,
• Pedagoški fakultet, Užice,
• Filološko-umetnički fakultet, Kragujevac,
• Fakultet za hotelijerstvo i turizam, Vrnjačka Banja. 

U sastavu Univerziteta u Kragujevcu je i Univerzitetska biblioteka kao biblioteka opšte naučnog karaktera, čija je delatnost u funkciji nastavno-naučnih i istraživačkih procesa na Univerzitetu.

Na ovaj način ona doprinosi uspešnom studiranju, širenju i afirmaciji znanja, nastavnom i naučnom stvaralaštvu nastavnika i saradnika fakulteta i instituta Univerziteta u Kragujevcu, i obezbeđuje putem Repozitorijuma doktorskih disertacija otvoreni pristup izvoru znanja i kulturne baštine koji je potvrđen od strane akademske zajednice Univerziteta u Kragujevcu.

Univerzitet integriše funkcije svih fakulteta i organizacionih jedinica u svom sastavu, tako što sprovodi jedinstvenu politiku, čiji je cilj stalno unapređenje delatnosti visokog obrazovanja, odnosno unapređenje kvaliteta nastave, usavršavanje naučnoistraživačkog i umetničkog podmlatka, uvođenje studenata u naučnoistraživački rad, kao i stvaranje materijalnih uslova za rad i razvoj Univerziteta.

Univerzitet u Kragujevcu, svoj nastanak i razvoj zasnovan na konceptu razuđenog univerziteta, pretvorio je u jednu od svojih prepoznatljivih prednosti, koja mu omogućava da koristi privredne i geografske potencijale i ljudske resurse teritorije koja se prostire na 5000 km2, a naseljava je oko 2,5 miliona stanovnika, čime je postao osnovna poluga razvoja i integrativni simbol Centralne Srbije.

Pravci razvoja

Polazeći od činjenice da je Republici Srbiji, u vremenu tranzicije i krize u kojoj se nalazi već duži vremenski period, koja traje u svim segmentima društva, potreban pre svega promišljen, organizovan i kvalitetan sistem visokog obrazovanja, kao jedan od ključnih uslova za razvoj društva zasnovanog na znanju, sposobnog da se osloni na sopstvenu pamet koja će moći da obezbedi razvoj nauke, naučnoistraživačkog rada, kvalitetno obrazovanje, jednom rečju kadrovsku osnovu koja će biti temelj biološke i ekonomske održivosti i veće zaposlenosti stanovništva. Jer naša zajednička budućnost može biti valjana samo ako je zasnovana na posedovanju i korišćenju znanja.

U skladu sa tim osnovne pravce razvoja Univerzitet u Kragujevcu vidi u podizanju nivoa kvaliteta nastave i nivoa efikasnosti studiranja, povećanjem broja studijskih programa koji se izvode na fakultetima Univerziteta u Kragujevcu, a koji za cilj imaju obrazovanog svršenog studenta za čijim radom postoji potreba na području centralne Srbije, kome je kroz proces i programe međunarodnih stipendija obezbeđena mobilnosti u cilju sticanja i razmene znanja, veština i praksi na najprestižnijim univerzitetima.

Istovremeno, kroz organizovani sistem stručnih praksi Univerzitet studentima omogućava da, po nekoliko meseci u toku studija provede, pored ustanova, preduzeća i drugih oblika privrednih društava na teritoriji sedišta Univerziteta i fakulteta u njegovom sastavu, i u najprestižnijim inostranim firmama, kao što su FAS i njegovi kooperanti, steknu osnovna iskustva i primene stečena znanja u toku studija, koja su im neophodna za zapošljavanje, kao početno radno volontersko iskustvo, koje je sve češći uslov zapošljavanja.

Da bi svršeni student imao najsavremenija znanja završetkom osnovih, master i doktorskih studija, Univerzitet u Kragujevcu insistira na osavremenjavanju znanja i naučnih dostignuća svojih nastavnika, saradnika i istraživača kojima se kroz proces mobilnosti takođe obezbeđuje podizanje ukupnog nivoa nastavnih i naučnih kompetencija.

Istovremeno, navedene aktivnosti imaju za cilj obezbeđivanje nastavnog i naučnog podmlatka na fakultetima u sastavu Univerziteta u Kragujevcu, njihovo uključivanje u naučnoistraživački rad i međunarodne projekte u toku trajanja studija, posebno doktorskih studija, pa i kroz stipendiranje najboljih studenata Univerziteta na godišnjem nivou.

U tom smislu, Univerzitet u Kragujevcu svoj dalji razvoj vidi i kroz obezbeđivanje neophodnih uslova za jačanje naučnostraživačkog i umetničkog rada, ne samo kroz realizaciju međunarodnih naučnih i umetničkih projekata, opremanje fakulteta, naučnoistraživačkih jedinica i laboratorija, multimedijalnih i informatičkih radionica i sala najsavremenijom opremom, već i stvaranjem baze kvalitetnih mentora, bez kojih nema uslova za stvaranje baze naučnog i umetničkog podmlatka, niti pak podizanja nivoa naučno-istraživačkog i umetničkog rada.

Publikovanje rezultata naučnog i umetničkog rada u vodećim referentnim naučnim časopisima, kao jedno od glavnih merila pri rangiranju univerziteta, ali istovremeno i neophodnog uslova za odbranu doktorske disertacije i izbor u zvanje nastavnika, Univerzitet u Kragujevcu nastojaće da olakša nizom aktivnosti radi objavljivanja, posebno saradnika u nastavi, asistenata i istraživača, čime će im se obezbediti uslovi za napredovanje, ali i podići ukupan kapacitet Univerziteta.

Međunarodna saradnja, kao prioritetna delatnost Univerziteta u Kragujevcu i sastavni deo strategije internacionalizacije Univerziteta, fokusirana je na uspostavljanju i razvijanju saradnje sa stranim univerzitetima i međunarodnim organizacijama koje se bave visokim obrazovanjem i proširivanjem mreže potpisivanjem interinstitucionalnih ugovora o saradnji sa novim partnerima u inostranstvu, kao i obnavljanjem ugovora sa već postojećim partnerima.

Ovi ugovori predstavljaju osnovu za mobilnost studenata i nastavnika, njihovo stručno i naučno usavršavanje, kao i proširivanje i produbljivanje međunarodne saradnje u oblasti mobilnosti i razvoja integrisanih programa studiranja i istraživanja.