Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici

O Univerzitetu

Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici je državni univerzitet, na kome studira oko 9000 studenata na svim nivoima studija. Na Univerzitetu je zaposlen 721 nastavnik i saradnik u nastavi, kao i 336 administrativno-stručnih saradnika. Univerzitet funkcioniše u sastavu obrazovnog sistema Republike Srbije i član je Konferencije univerziteta Srbije.

Istorijat

Razvoj višeg i visokog obrazovanja na Kosovu i Metohiji počinje osnivanjem prve Više pedagoške škole u Prištini, školske 1958/59. godine. Prvi fakultet koji je počeo sa radom bio je Filozofski – osnovan školske 1960/61. godine, iz kojeg su 20 godina kasnije nastala dva fakulteta: Filozofski i Prirodno-matematički, da bi se 1989. godine Filozofski razgranao na: Filozofski i Filološki. Pravno-ekonomski fakultet osnovan je 1961/62. godine i iz njega će se, takođe razviti dva fakulteta: Pravni i Ekonomski. Tehnički fakultet u Prištini počeo je sa radom školske 1965/66. godine. U cilju stvaranja uslova za bolju zdravstvenu zaštitu i unapređenje naučno-istraživačkog rada 1969. godine osnovan je i Medicinski fakultet. Navedeni fakulteti bili su u sastavu Univerziteta u Beogradu sve do 1970. godine i na njima se nastava odvijala na srpskom jeziku.

Univerzitet u Prištini osnovan je Zakonom o osnivanju Univerziteta u Prištini 18. novembra 1969. godine. U sastav Univerziteta u Prištini ušli su fakulteti sa sedištem u Prištini, a kasnije i ostali fakulteti, kao i sedam viših škola. Univerzitet u Prištini je u skladu sa Zakonom o osnivanju ove ustanove organizovao nastavni proces na srpskom i albanskom jeziku.

Nakon donošenja Zakona o univerzitetu 1992. godine. Univerzitet u Prištini je u svom sastavu imao četrnaest fakulteta, od kojih dvanaest sa sedištem u Prištini: Ekonomski, Medicinski, Pravni, Prirodno-matematički, Poljoprivredni, Filozofski, Filološki, Fakultet za fizičku kulturu, Fakultet umetnosti, Građevinsko-arhitektonski, Elektrotehnički i Mašinski fakultet; jedan sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici – Rudarsko-metalurški i jedan sa sedištem u Prizrenu – Učiteljski fakultet. 

Na svim fakultetima usaglašavaju se novi nastavni planovi sa istorodnim fakultetima u Republici. Stvaranjem odgovarajućih uslova za prijem studenata na osnovne, specijalističke i magistarske studije, uz kontinuirani prijem nastavnog kadra, Univerzitet u Prištini postao je jedan od najotvorenijih univerziteta u Srbiji. Pored obrazovne i naučne delatnosti Univerzitet je obavljao i izdavačku delatnost. Kvalitetom nastave i naučnoistraživačkog rada, uspostavljanjem međuuniverzitetske i međunarodne saradnje, Univerzitet u Prištini postao je ravnopravni član porodice univerziteta u Srbiji.

Univerzitet u Prištini, u skladu sa Zakonom o osnivanju ove ustanove, organizovao je i izvodio nastavu na srpskom i albanskom jeziku. Nastava na albanskom jeziku, od školske 1991/92. godine, samoinicijativno se izdvaja i dolazi do formiranja paralelnog obrazovnog sistema. Fakulteti Univerziteta u Prištini nastave na srpskom jeziku, nastavljaju da obavljaju nastavnu i obrazovnu delatnost u okviru jedinstvenog obrazovnog sistema Republike Srbije. U ovom periodu naš univerzitet – nastava na srpskom jeziku na organizovan način realizovao je utvrđene nastavne programske sadržaje, obavljajući naučno-istraživačku i sveukupnu delatnost.

Nakon dogovora, postignutog 1. septembra 1996. godine, uz posredovanje Zajednice „Sant’ Egidio“, potpisan je Sporazum o obrazovanju, na osnovu kojeg je formirana Komisija „3+3“, koja je 1998. godine pripremila dogovorene mere za njegovu primenu. Albanski nastavnici, saradnici i studenti tada pristaju da se vrate u okvir obrazovnog sistema Republike Srbije, ali dolazi do potpunog odvajanja univerzitetskih objekata: fakulteti, studentski domovi, menza, biblioteka, odnosno do fizičkog odvajanja nastavnika, saradnika i studenata srpske i albanske nacionalnosti. Raspodelom Komisije „3+3“ Albancima je pripalo 60% univerzitetskog prostora, Srbima 35% i Turcima 5%.

Uspešni rad i razvoj Univerziteta u Prištini, u okviru opšteprihvaćenih univerzitetskih normi, omelo je bombardovanje naše zemlje 1999. godine. Tokom NATO agresije na našu zemlju, oko 1.500 nastavnika, saradnika u nastavi i nenastavnog osoblja na Univerzitetu u Prištini, zajedno sa oko 17.000 studenata, koji su nastavu slušali na srpskom jeziku, proterano je sa fakulteta, uzurpirana im je imovina i nikada im nije  omogućen povratak.

Posle brutalnog progona iz Prištine, Univerzitet u Prištini je po odluci države Srbije privremeno izmešten u Kruševac, sa još nekoliko fakulteta, dok su pojedini fakulteti svoju delatnost obavljali u: Kosovskoj Mitrovici, Leposaviću, Vranju, Blacu, Varvarinu. Odlukom Vlade Republike Srbije („Sl. glasnik RS“ br. 60/01) krajem 2001. godine Univerzitet u Prištini prelazi u Kosovsku Mitrovicu koja je određena kao privremeno sedište Univerziteta. Postepeno i postupno svi fakulteti koji su bili u sastavu Univerziteta vraćaju se na prostor Kosova i Metohije.

U razdoblju od 2001. godine do danas, razvoj Univerziteta je išao u dva pravca. Prvi je, konsolidacija i stvaranje osnovnih uslova za rad: očuvanje studenata i nastavnika, obezbeđenje neohodnog nastavnog kadra sa strane, uspostavljanje redovnosti u držanju nastave i ispita, izgradnja infrastrukturnih kapaciteta (zgrada fakulteta, laboratorija, nastavnih baza, studentskih domova i sl) i tehničko opremanje zgrada (računari, nastavna sredstva, laboratorijska oprema, biblioteke, različite instalacije i sl). Drugi, pravac išao je ka redefinisanju studijskih programa i njihovoj akreditaciji, akreditaciji fakulteta i Univerziteta, što je okončano tokom 2009. godine. Oba ova procesa su dovela do institucionalnog konsolidovanja i jačanja Univerziteta, kao i njegovog učvršćivanja u sistemu visokog obrazovanja u Republici Srbiji.

Istovremeno sa ovim procesima, Univerzitet je kontinuirano ulagao napore da opstane u obrazovnom sistemu Republike Srbije, ali i da obezbedi međunarodnu podršku i respekt. U tom kontekstu, naročitu pažnju zaslužuje: prijem Univerziteta u punopravno članstvo Evropske univerzitetke asocijacije (2008); institucionalna evaluacija Evropske univerzitetske asocijacije (2010); potpisivanje Velike povelje Univerziteta (Magna Carta Universitatum), čime se Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici pridružio svetskoj porodici univerziteta i dobio potvrdu svoje opredeljenosti i posvećenosti akademskim načelima postavljenim u Povelji.

Univerzitet danas

Organizacija Univerziteta uređena je uskladu sa Zakonom o visokom obrazovanju Republike Srbije i Statutom Univerziteta, kao i sa drugim relevantnim normativnim aktima. Organ upravljanja Univerziteta je Savet Univerziteta, koji broji 19 članova (10 predstavnika fakulteta, šest predstavnika osnivača i tri predstavnika studenata). Radom Saveta rukovodi predsednik Saveta koji se bira iz reda predstavnika fakulteta.

Organ poslovođenja Univerziteta je rektor. Rektoru u radu pomažu prorektori, menadžer i generalni sektretar Univerziteta.

Stručni organi Univerziteta su: Senat i stručna veća. Stručni organi odlučuju o pitanjima od interesa za ostvarivanje nastavnog, naučnog, umetničkog i istraživačkog rada. Senat čine rektor, prorektori, dekani fakulteta i po jedan redovni profesor sa svakog fakulteta u sastavu Univerziteta. Rektor je predsednik Senata.

U ostvarivanju integrativnih funkcija Univerziteta i vođenja jedinstvene politike čiji je cilj stalno unapređenje kvaliteta nastave, naučnoistraživačkog i umetničkog rada, inovacione delatnosti i pružanja podrške studentima u akademskom i karijernom razvoju na Univerzitetu deluju: Komisija za obezbeđenje i unapređenje kvaliteta, Kancelarija za obezbeđenje i unapređenje kvaliteta, Etički odbor, Centar za multidiscilinarne studije i naučnoistraživačku delatnost; Centar za razvoj karijere i Alumni klub.

Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici danas je od izuzetnog značaja za opstanak srpskog naroda na Kosovu i Metohiji i to je njegova egzistencijalna potreba. Mnogi mladi ljudi, koji studiraju na ovom univerzitetu, ostaju da žive i rade na Kosovu i Metohiji. Oni tu formiraju svoje porodice i svojim znanjem i stručnim radom neposredno utiču na brži društveno-ekonomski razvoj ove pokrajine i srpskog društva na Kosovu i Metohiji.

Fakulteti u sastvau Univerziteta

1. Ekonomski fakultet
2. Medicinski fakultet
3. Poljoprivredni fakultet
4. Pravni fakultet
5. Prirodno-matematički fakultet
6. Učiteljski fakultet
7. Fakultet za sport i fizičko vaspitanje
8. Fakultet tehničkih nauka
9. Fakultet umetnosti
10. Filozofski fakultet