Vrste studija
TweetVeoma je važno naći svoje mesto u svemu što radite pa tako i u studijama, kao velikom koraku ka budućnosti. U tekstu što sledi razjasnićemo vam osnovne pojmove kao što su univerzitet, fakultet, visoka škola… Trudili smo se da razjasnimo koje vrste studija postoje, kao i koji su njihovi nivoi, kako su organizovane i na koje sve načine možete nastaviti obrazovanje posle osnovnih studija.
Delatnost visokog obrazovanja obavljaju sledeće visokoškolske ustanove:
Univerzitet je samostalna visokoškolska ustanova koja u obavljanju delatnosti objedinjuje obrazovni i naučnoistraživački, stručni, odnosno umetnički rad, kao komponente jedinstvenog procesa visokog obrazovanja.Univerzitet može ostvarivati sve vrste i nivoe studija.Visokoškolska ustanova ima status univerziteta ako ostvaruje akademske studijske programe na svim nivoima studija, u okviru najmanje tri polja (prirodno-matematičke, društveno-humanističke, medicinske, tehničko-tehnološke nauke i umetnost) i tri oblasti (koje u okviru navedenih polja utvrđuje Nacionalni savet). Izuzetno, univerzitet se može osnovati u polju umetnosti, ako ima sva tri nivoa studija iz najmanje tri oblasti umetnosti.
Fakultet, odnosno umetnička akademija, u sastavu univerziteta
Fakultet, odnosno umetnička akademija, jeste visokoškolska ustanova, odnosno visokoškolska jedinica u sastavu univerziteta, koja ostvaruje akademske studijske programe i razvija naučnoistraživački, stručni, odnosno umetnički rad u jednoj ili više oblasti. Fakultet, odnosno umetnička akademija, može ostvarivati i strukovne studijske programe. Fakultet, odnosno umetnička akademija, u pravnom prometu nastupa pod nazivom univerziteta u čijem je sastavu i pod svojim nazivom, u skladu sa statutom univerziteta.
Akademija strukovnih studija je samostalna visokoškolska ustanova koja u obavljanju delatnosti objedinjuje obrazovni, istraživački, stručni i umetnički rad, kao komponente jedinstvenog procesa visokog obrazovanja. Akademija strukovnih studija može ostvarivati osnovne strukovne studije i specijalističke strukovne studije. Visokoškolska ustanova ima status akademije strukovnih studija ako ostvaruje najmanje pet akreditovanih studijskih programa strukovnih studija iz najmanje tri polja.
Visoka škola je samostalna visokoškolska ustanova koja ostvaruje akademske osnovne, specijalističke i diplomske akademske studije iz jedne ili više oblasti.
Visoka škola strukovnih studija
Visoka škola strukovnih studija je samostalna visokoškolska ustanova koja ostvaruje osnovne strukovne i specijalističke strukovne studije iz jedne ili više oblasti.
Navedene ustanove imaju svojstvo pravnog lica. Navedene ustanove su samostalne visokoškolske ustanove, osim fakulteta i umetničkih akademija.
Delatnost visokog obrazovanja ostvaruje se kroz akademske i strukovne studije na osnovu odobrenih, odnosno akreditovanih studijskih programa za sticanje visokog obrazovanja.
Na akademskim studijama izvodi se akademski studijski program, koji osposobljava studente za razvoj i primenu naučnih, stručnih i umetničkih dostignuća.
Na strukovnim studijama izvodi se strukovni studijski program, koji osposobljava studente za primenu znanja i veština potrebnih za uključivanje u radni proces.
Studije prvog stepena su:
- osnovne akademske studije
- osnovne strukovne studije
Studije drugog stepena su:
- diplomske akademske studije - master
- master strukovne studije
- specijalističke strukovne studije
- specijalističke akademske studije
Studije trećeg stepena su doktorske akademske studije.
Šta je ESPB (ECTS)?
ESPB (ECTS) predstavlja numeričku vrednost kojom se evaluira angažovanje studenta neophodno za savladavanje predmeta u celini, svih predmeta u semestru, akademskoj godini, odnosno za celokupno studiranje. ECPB bodovi se dobijaju za ukupno angažovanje studenta koje se odnosi na aktivnu nastavu (predavanja, vežbe, seminari i dr.), samostalni rad, terenski rad, učenje u biblioteci ili kod kuće, kolokvijume, ispite, diplomski rad. Svi oblici nastave i završni ispit čine celinu. Bodovi se stiču u okviru nastavnih aktivnosti koje su predviđene za svaki predmet, ali se priznaju tek pošto student položi ispit iz odgovarajućeg predmeta. Stečeni bodovi za pojedinačne predmete ulaze u sumu bodova potrebnu za završetak studija. Zbir od 60 ECPB bodova odgovara prosečnom ukupnom angažovanju studenta u obimu 40-časovne radne nedelje tokom jedne školske godine. Za jedan semestar dobija se 30 bodova a za jedan trimestar 20 bodova. Celokupne šestogodišnje studije medicine imaju 360 bodova, petogodišnje studije stomatologije i farmacije 300, a trogidišnje studije zdravstvene nege 180 bodova.
Bachelor
Osnovne studije organizuju sve visokoškolske ustanove predviđene Zakonom o visokom obrazovanju.
- Osnovne akademske studije traju tri do četiri godine.
Lice koje završi osnovne akademske studije stiče stručni naziv sa naznakom zvanja prvoga stepena akademskih studija iz odgovarajuće oblasti - Bachelor.
- Osnovne strukovne studije traju tri godine.
Lice koje završi osnovne strukovne studije stiče stručni naziv sa naznakom zvanja prvoga stepena strukovnih studija iz odgovarajuće oblasti - Bachelor (appl.).
Studijskim programom osnovnih i specijalističkih studija može biti predviđen završni rad.
Master
Diplomske akademske studije mogu da organizuju univerzitet, fakultet i visoka škola.
Diplomske akademske studije traju jednu ili dve godine u zavisnosti od trajanja osnovnih akademskih studija. Studijski program diplomskih akademskih studija sadrži obavezu izrade završnog rada. Lice koje završi diplomske akademske studije stiče akademski naziv diplomirani, a sa naznakom zvanja drugog stepena diplomskih akademskih studija - nakon završenih master studija iz odgovarajuće oblasti - Master.
Integrisane studije (program u jednom ciklusu)
Akademski studijski programi iz medicinskih nauka mogu se organizovati integrisano u okviru osnovnih i diplomskih akademskih studija, sa ukupnim obimom od najviše 360 ESPB bodova.
Doktorat
Doktorske studije mogu da organizuju univerziteti i fakulteti. Doktorske studije traju najmanje godinu dana uz prethodno trajanje osnovnih i diplomskih akademskih studija od najmanje pet godina.
Doktorska disertacija je završni deo studijskog programa doktorskih studija, osim doktorata umetnosti koji je umetnički projekat. Izuzetno, doktorat nauka može da stekne lice sa završenim studijama medicine i završenom specijalizacijom, na osnovu odbranjene disertacije zasnovane na radovima objavljenim u vrhunskim svetskim časopisima.
Sistem ocenjivanja
Uspešnost studenta u savlađivanju pojedinog predmeta kontinuirano se prati tokom nastave i izražava se poenima. Ispunjavanjem predispitnih obaveza i polaganjem ispita student može ostvariti najviše 100 poena.
Studijskim programom utvrđuje se srazmera poena stečenih u predispitnim obavezama i na ispitu, pri čemu predispitne obaveze učestvuju sa najmanje 30, a najviše 70 poena.
Uspeh studenta na ispitu izražava se ocenom od 5 (nije položio) do 10 (odličan).
Visokoškolska ustanova može propisati i drugi, nenumerički način ocenjivanja, utvrđivanjem odnosa ovih ocena sa ocenama od 5 do 10. Opštim aktom visokoškolske ustanove bliže se uređuje način polaganja ispita i ocenjivanje na ispitu.
Formalni uslovi za nastavak visokog obrazovanja
Kandidat za upis na studije prvog stepena polaže prijemni ispit ili ispit za proveru sklonosti i sposobnosti, u skladu sa opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove. Redosled kandidata za upis na studije prvog stepena utvrđuje se na osnovu opšteg uspeha postignutog u srednjem obrazovanju i rezultata postignutih na prijemnom ispitu, odnosno ispitu za proveru sklonosti i sposobnosti. Kandidat koji ima položenu opštu maturu ne polaže prijemni ispit. Umesto prijemnog ispita ovom kandidatu vrednuju se rezultati opšte mature, u skladu sa opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove. Samostalna visokoškolska ustanova može kandidata sa položenom stručnom, odnosno umetničkom maturom, umesto prijemnog ispita, uputiti na polaganje određenih predmeta opšte mature. Na osnovu kriterijuma iz konkursa, samostalna visokoškolska ustanova sačinjava rang listu prijavljenih kandidata.
Pravo upisa na studije prvog stepena stiče kandidat koji je na rang listi rangiran u okviru broja studenata iz člana 84. Zakona o visokom obrazovanju. Student studija prvog stepena druge samostalne visokoškolske ustanove, lice koje ima stečeno visoko obrazovanje na studijama prvog stepena i lice kome je prestao status studenta u skladu sa ovim zakonom, može se upisati na studije prvog stepena, pod uslovima i na način propisan opštim aktom samostalne visokoškolske ustanove, na lični zahtev.
Na studije drugog i trećeg stepena kandidat se upisuje pod uslovima, na način i po postupku utvrđenom opštim aktom i konkursom samostalne visokoškolske ustanove.
